Betoverende schilderkunst door Veldman & Veltman

In het ruim vijfhonderd inwoners tellend dorp Niezijl, dat samen met veertien anderen de gemeente Zuidhorn vormt, vinden we twee bijzonder getalenteerde en succesrijke jonge vrouwen: Karin en Jantina. Dit dorp, ten zuidwesten van de stad Groningen, iets nader beschouwend komen we tot de conclusie dat ze hier op hun plaats zijn als specialisten op het gebied van een historisch ambacht dat 'het kleine' in zich draagt.

Zoals op zoveel andere plekken in deze provincie, kende men ook hier de strijd tegen het water. Dit vooral in de tijd toen het dorp nog de naam Bomsterzijl droeg en het bijvoorbeeld getroffen werd door de beruchte Sint Elizabethsvloed, op 18 en 19 november 1421. Het was in die rampzalige dagen dat bleek dat de oude zijl, de Bomsterzijl, niet voldoende voldeed. Er moest een nieuwe zijl komen. En zo geschiedde, in het jaar 1562. De naam van het dorp zou mee veranderen, Bomsterzijl werd Nije Zijl - nieuwe sluis - of zoals we het heden ten dage kennen Niezijl.
Een heerlijk rustig dorp met een schitterende oude kerk uit 1661, toebehorend aan de Stichting Oude Groninger Kerken. Het is een zogenaamde zaalkerk en verkeert nog in zeer goede staat. Het originele meubilair, het aanwezige interessant archief en de dakruiter, zijn enige feiten die het vermelden ten volle waard zijn. Verder bezit de kerk een 17e eeuws Westfaals orgel dat afkomstig is uit de Hervormde Kerk van Eerbeek en hier in 1920 een plaats vond.

In deze naar oude tijden verwijzende omgeving vinden we de uitoefenaars van het aloude decoratieschilderen, dat zich weer mag verheugen in een sterk toenemende belangstelling, Karin Veldman en Jantina Veltman, of te wel Veldman & Veltman. Beiden zijn afkomstig uit de zachte sector. Karin was werkzaam als psychiatrisch verpleegkundige en maatschappelijk werkster. Jantina als jeugdwelzijnswerker.
Toeval, anderen mogen dit ' het lot ' noemen, bracht hen samen op de werkvloer van een antiekzaak in Groningen. Al spoedig bleek daar dat het samenwerken, als collega's, heel goed verliep maar ontwikkelde zich ook het idee om samen een verdere invulling te gaan geven aan hun gedeelde passie. Die van het schilderen. In een interview dat ze gaven aan het blad van de SOGK stellen ze dat het iets met je handen doen niet ongewoon is voor mensen uit de sociale sector en dat die dus wel vaker voor een ambacht kiezen.

Hun keuze viel op het aloude decoratieschilderen. Samen deden ze een cursus marmer- en houtimitatieschilderen. Karin ging verder in de leer bij diverse oudere schilders die het vak nog beheersen en hun kennis graag overdragen op een jongere generatie. Daarnaast doorliep ze, met succes, vakcursussen als trompe-l'oeuil en kleurhistorisch onderzoek.
Jantina ging naar België. Daar deed ze een opleiding aan het Hoger Instituut voor decoratie en restauratie Meylemans, ten noorden van Antwerpen in Kapellen.
Het gevolg van dat alles is geweest dat ze ieder op een ander gebied specialist zijn en daarnaast elkaar in het geheel geweldig goed aanvullen.

Tien jaar geleden, in 1996, waren ze dan zover dat ze zich als zelfstandige decoratieschilders konden vestigen. In het prille begin deden ze hoofdzakelijk decoratief werk, zoals het schilderen van marmer- en houtimitaties. Echter al spoedig zou dit veranderen en dienden zich de eerste restauratiewerken aan.
De eerste? De tufstenen kerk, uit de 12e eeuw, in Zuidwolde. Vele andere oude kerken hebben deze eerste inmiddels gevolgd en bij dat aantal zal het, gezien hun successen, zeer zeker niet blijven.
Het restauratiewerk dat zij met zoveel passie verrichten laat zich nog het best vergelijken met het werk van de chirurg. Zelfs de scalpelmesjes ontbreken niet ! Verder wordt er bij dit uiterst nauwkeurig werk gebruik gemaakt van loepen en kleurenwaaiers.
Het is zoeken naar de oudste lagen, naar de originele kleuren. Dus is het met uiterste precisie afkrabben. Deze afgekrabde verf wordt dan ook nog wel eens nader onderzocht, tot in het laboratorium toe als het moet. Het blijft zoeken, het blijft puzzelen, het is 'het geheel lezen' zoals ze het zelf noemen. Maar dit uiterst arbeidsintensieve werk doet hen er niet minder enthousiast over vertellen. 'Het is echt kicken', zeggen ze met glinsterende ogen.
Nog altijd schilderen ze veel marmer- en houtimitaties, maar ook restaureren ze beschadigde imitaties. En zoals gezegd restaureren ze oude muurschilderingen in kerken, dan wel schilderingen op een oppervlakte van steen en hout. Maar er is meer. Bijvoorbeeld het vakkundig vergulden van voorwerpen, zoals delen van een orgel, en het historisch kleurenonderzoek.
Last but not least maken ze tevens zelf wandschilderingen of trompe l'oeuil, dit zowel voor particulieren als voor bedrijven.

Ze zijn als ware tovenaars en zetten een heel oude traditie voort, want reeds aan het eind van de negentiende eeuw is het de decoratieschilder die uitkomst biedt wanneer behang voor mensen te duur in aanschaf is.
Nu, heden ten dage, bieden Karin Veldman en Jantina Veltman de mensen iets dat niet alleen decoratief is, maar ook ambachtelijk en authentiek !

　　　　*Alle foto's beschikbaar gesteld door Veldman & Veltman
　　　　　restauratie- en decoratieschilders

© 2007 Trankiel