Het Wad - Mijke Bos  © WAD ..... Evenals dit het geval is bij onze Friese buren en het aan de overzijde van de Afsluitdijk gelegen Noord-Holland, grenst de provincie Groningen in het noorden ook aan de Waddenzee. Een in velerlei opzicht uniek landschap met een zeer eigen sterke identiteit en een rijke cultuurhistorie. Deze maand dan ook zeer terecht bekroond met plaatsing op de Werelderfgoedlijst van de UNESCO. De organisatie onderstreept hiermee dat de Waddenzee beschikt over bijzondere universele waarden als 'onvervangbaar' en 'uniek' en derhalve als eigendom van de hele wereld mag worden beschouwd. UNESCO hanteert verschillende criteria om te beoordelen of een gebied of landschap in aanmerking komt voor het predicaat Werelderfgoed. De Waddenzee is op drie van deze criteria uniek in haar soort gebleken. Allereerst kent ze veel verschillende soorten leefomgevingen. De Waddenzee huisvest ruim 10.000 soor-ten land- en waterdieren, van eencellige organismen tot vissen, vogels en zoogdieren. Ieder jaar maken maar liefst 10 tot 12 miljoen vogels uit alle windstreken – bijvoorbeeld Canada, Azië en Noord Siberië – op doorreis een onmisbare tussenstop in dit uitgestrekt gebied. Daarnaast laat de Waddenzee op indrukwekkende wijze zien hoe natuur, planten en dieren zich con-tinu aanpassen aan de wisselende landschappen, in een gebied waar het vanaf het land stromend zoet water en het zoute dat komt van de oceaan elkaar uiteindelijk ontmoeten. Tenslotte is de Waddenzee van wereldbelang omdat ze veel vertelt over de geschiedenis van de aarde. Minister Gerda Verburg van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit zei hierover bij de bekendmaking: Met plaatsing op de Werelderfgoedlijst is de Waddenzee vanaf vandaag toegevoegd aan een selectie van gebieden die uniek zijn op de wereld. De werelderfgoedstatus biedt wereldwijde erkenning en het betekent waardering voor de manier waarop bewoners en gebruikers tot op de dag van vandaag met het gebied zijn omgegaan.                                                                                   Het Wad - Mijke Bos  ©   Tot de jaren zestig maakte de Lauwerszee, een voormalige baai in het grensgebied tussen Groningen en Friesland, deel uit van de Waddenzee. Genoemd naar de grensrivier die er in uitstroomde en ontstaan tijdens de watersnood van 1280. Hoewel er reeds in 1849 sprake was van een mogelijke afsluiting, zou het pas in gang worden gezet met de nieuwe Deltawet in 1958. Iets dat niet door iedereen met gejuich werd ontvangen. Veel verzet was er onder meer van de zijde van de vissers uit Zoutkamp, die hun broodwinning in gevaar zagen komen. Echter het werd doorgezet en op 25 mei 1969 kwam er definitief een einde aan ongeveer 1000 jaar Lauwerszee en kreeg het haar huidige naam: Lauwersmeer. Inmiddels is het uitgegroeid tot een van de populaire vakantiebestemmingen. De ongeveer 2.000 hec-tare van het Nationaal Park Lauwersmeer bestaat uit open water. De vroegere geulen, slenken en prielen van de zee die afgesloten werd en waarmee het hierdoor nog altijd een band heeft. Een gebied dat, hoe kan het ook anders, rijk is aan vogels. Zo overwinteren er duizenden ganzen en is het een be-langrijk voedselgebied voor de fuut, de zaagbek, de duik- en tafeleend, de kluut en verschillende stelt-lopers. Locatie van de 20 kunstwerken op de Zeedijk ... Kunst is een basisbehoefte en geen luxe ... Mijke Bos MIJKE BOS VERRAST MET VEELZEGGENDE EXPOSITIE "Wad Naakt" toont interactie tussen mens en natuur 'Confronterende naaktfoto's op waddendijk', kopt de krant van 15 juli 2009 en spreekt verderop in het artikel van een spraakmakende tentoonstelling. Freelance fotografe Mijke Bos heeft het aangedurfd om op de Zeedijk langs het Lauwersmeer een expositie te presenteren die bestaat uit twintig grote zwart-wit foto's van naakte vrouwen die als het ware zijn samengevoegd met het wad. Er zodoende een onlosma-kelijk deel van uitmakend. Een bezoek aan het internet leert dat deze expositie, mede tot stand gekomen door de viering van 40 jaar Lauwersmeer, door een minderheid inderdaad wordt beschouwd als zijnde confronterend. Wie echter de moeite neemt om zich iets meer in zowel onderwerp als fotografe te verdiepen, kan slechts tot de conclusie komen dat hier geen sprake is van het willen shocken, maar van een diepzinnigheid. Had het waarlijk mooier verbeeld kunnen worden, zo kan men zich afvragen. De Waddenzee, waar zout en zoet elkaar ontmoeten. Een wonderschone moederschoot van waaruit ieder moment nieuw leven wordt geboren. Wie dit niet verstaat, heeft maar bitter weinig van de schep-ping begrepen. Grillig is de zee zeker eveneens en is dat niet wat al te vaak ook wel van de vrouw wordt gezegd? En last but not least is zij een moeder bij wie het goed thuiskomen is. Mijke Bos zegt hierover zelf: De tentoonstelling is geheel vervlochten met de omgeving, het wad en de mensen. En in het aangehaalde krantenartikel verklaart ze hierover verder nog: De ronde vormen die ik in dit landschap zag, deden me automatisch aan vrouwen denken. Zij verbeelden ook, meer dan de man vind ik, schoonheid. Het is ook moeder aarde, de vrouw heeft iets aards voor mij, de man misschien meer wat hemels. Dat het vrouwen zouden worden op de foto's stond vrij snel vast. Mannen zouden me misschien ook te veel afleiden. Mijke Bos  © Wad Naakt is een beeldverhaal waarin de interactie tussen de natuur en de mens onder de aandacht wordt gebracht. Het wenst niets meer en niets minder te zijn. Het idee komt voort uit Mijke haar eigen fascinatie voor de mens en haar veerkracht: uit het vermogen om grote verliezen en groot verdriet te kunnen dragen, het vermogen het onmogelijke mogelijk te maken. Het is deze jonge vrouw ten voeten uit. Daarvan getuigd onder meer haar inzet voor Honduras, met als tastbaar resultaat de oprichting van Libre Expresion in 2003. In deze expositie op de zeedijk ziet ze eveneens een mogelijkheid om fondsen te werven voor de Hondurese stichting. Een streven dat reeds als succesvol betiteld kan worden, want een groot aantal sponsoren heeft zich inmiddels al bij haar ge-meld. Aan het door haar tentoongestelde werk voegt ze verder nog toe: Door de mens op deze bijzondere plek naakt te fotograferen kom ik tot het puurste, het reinste, het meest naakte waarin de kwetsbaarheid en kracht van de mens te zien is. Het wad speelt hierin haar rol als naakt gebied, wat door niets bedekt is. Op het moment dat de zee zich terugtrekt worden de vele vormen van leven en dood ineens zichtbaar. Ook het wad bedekt zich, of geeft zichzelf bloot, al naar gelang het tij. Mijke Bos  © De geëxposeerde foto's heeft ze opgedeeld in 4 thema's, te weten: Natuur groot, mens klein – Harmonie – Theatraal en De natuur neemt over. Naast Mijke Bos, zijn nog twee jonge vrouwen mede verantwoordelijk voor deze bijzonder mooie en aansprekende expositie. Annemieke Nieborg is verantwoordelijk voor beeldverhaal, pr en communi-catie. Joke Kops houdt zich bezig met het in goede banen leiden van organisatie en financiën. Management van het project berust bij Stichting Broot. Wad Naakt op de Zeedijk bij Lauwersoog loopt nog tot en met 15 september 2009 Zie voor meer info: Wad Naakt De voor deze expositie gebruikte foto's zijn in klein formaat verkrijgbaar. Dit geldt tevens voor de door CLA Drachten speciaal ontwikkelde lamp. Van links naar rechts: Annemiek Nieborg, Mijke Bos en Joke Kops FOTOGRAFE MIJKE BOS De op 11 mei 1977 te Dirksland op Goeree Overflakkee geboren Mijke Bos verhuisde met ouders en broer eerst naar het eveneens Zuid-Hollandse Ouddorp en vervolgens koos de familie voor Lauwers-meer. De dan 15-jarige Mijke, natuurliefhebster pur sang en haar hele jonge leven lang al dichtbij de zee gewoond hebbende, werd er op slag verliefd op de Waddenzee. Hoezeer de nieuwe omgeving een stempel op de familie zou drukken, wordt eveneens duidelijk uit het feit dat haar broer tegenwoordig eigenaar is van Camping recreatiecentrum Lauwersoog, die in het verleden door hun ouders werd aangekocht. Toch was de liefde niet zo sterk dat Mijke er niet zonder kon. Vrij spoedig na aankomst trok ze de wijde wereld in en maakte kennis met vele landen, hun bevolking en cultuur. Het maakte haar tot wie ze heden ten dage is: Een jonge gepassioneerde vrouw die haar idealen na-streeft. Ze keerde na een afwezigheid van 15 jaar, waarin ze onder meer ontwikkelingswerk verrichtte in Afrika en Honduras, terug naar Lauwersoog. Zelf zegt ze hierover dat ze hier de rust en de rauwe natuur van de wadden vindt, die zo goed bij haar passen. Mijke studeert aan de Fotoacademie in Groningen, de stad waar ze ook haar eigen kantoorruimte heeft, en werkt sinds het afgelopen jaar tegelijkertijd als freelance fotografe. Mijke: De afwisseling van het werken en studeren in een stedelijke omgeving en de rust van het wonen in de natuur geeft mij een gevoel van evenwicht. In haar werk richt ze zich vooral op mensen en onderwerpen die dicht bij haar liggen en probeert ze die zo eerlijk en contrastrijk als mogelijk weer te geven. In haar fotografische taal laat ze de kijker kennis-maken met zowel kwetsbaarheid als kracht, zowel elasticiteit als vastberadenheid, het vermogen van de mens. Wie haar cv doorneemt raakt ongetwijfeld onder de indruk van hetgeen zij tot nu toe reeds heeft gepres-teerd. Een beknopte opsomming: Op 22-jarige leeftijd deed ze een cursus analoge fotografie aan het Cultureel Centrum de Griffioen in Amsterdam en behaalde in diezelfde periode haar masters in Poli-tiek, Communicatie en Organisatie aan de Vrije Universiteit aldaar. Daarvoor rondde ze reeds succes-vol een vierjarige studie Vrijetijdsmanagement aan de Stenden Universiteit in Leeuwarden af, waar ze terecht kwam na het behalen van haar HAVO diploma aan het Dockinga College in Dokkum en de universiteit waar ze ook nog eens zelf zou doceren. In 2005 volgde nog een cursus analoge fotografie aan de Alliance Française in Honduras. Een land dat een grote rol in haar leven speelt. In 2003 richtte ze namelijk de organisatie Libre Expresion op en geeft daar tot op heden leiding aan. Het is een NGO die zich bezig houdt met het promoten van de expressie en de ontwikkeling van de kwetsbaren binnen de Hondurese bevolking. Hierbij wordt de fotografie gebruikt als een medium voor communicatie, opvoeding en stimulatie van persoonlijke, sociale en culturele ontwikkeling. Tevens noemenswaardig is haar aanwezigheid op een drietal conferenties: Argentinië, Cuba en de VS. Dichter bij huis werkte ze mee aan Act of Faith , Noorderlicht Fotogalerie in Groningen en in het bui-tenland was ze ook nog eens werkzaam op Honduras als communicatie specialist voor de V.N., studeerde ze aan de MOI-Universiteit in Kenia en deed daarbij eveneens onderzoek naar eco-toerisme. Waar het de fotografie betreft, zijn er een aantal opmerkelijke prestaties te melden. Zo maakte zij in februari 2005 deel uit van de publicatie van het fotoboek Honduras in 24 uur, en had ze in datzelfde jaar een expositie in Tegucigalpa Images of Honduras. Dit laatste vond plaats in dezelfde periode waarin ze in Lauwersoog exposeerde met Beelden van het Nederlands landschap. Een jaar later was haar werk te zien op Images of Garifuna in Holguin, Cuba. En dan verrast ze nu met deze wel heel opvallende expositie in het haar zozeer aan het hart liggend Lauwersoog: Wad Naakt. Mijke Bos  © Schrijfster Annemieke Nieborg, die deel uitmaakt van het enthousiaste team achter de fototentoonstel-ling Wad Naakt op de Zeedijk in Lauwersoog, heeft zich door diezelfde tentoonstelling laten inspireren bij het onderstaande verhaal, waarin zij de lezer meevoert naar de zes maanden die zij in 2007 door-bracht in Ghana. Het Afrikaans land waar zij kennis mocht maken met een voor haar tot dan toe onge-kende menselijke veerkracht. Een kracht die zij hier in Lauwersoog terug meent te zien in de door Mijke Bos tentoongestelde foto's. Trankiel publiceert hierbij Annemieke haar veelzeggend verhaal, ter afronding van de berichtgeving over Wad Naakt. Mijke Bos  © Nederland – ontwikkelingsland? De dood lijkt een heel andere betekenis te hebben hier in Ghana. De dood is hier veel meer een wezen-lijk onderdeel van het dagelijks leven. Daar wordt het verdriet van verlies niets minder door, maar de omgang met de dood is in mijn ogen veel natuurlijker dan in Nederland. In Nederland word je snel, vaak binnen een week begraven of gecremeerd. Dat gebeurt meestal ergens aan de rand van een stad, ver weg van het gewone leven. De begrafenis wordt door een onbekende begrafenisondernemer gere-geld. Die komt dan met boeken waarin je kan kiezen uit standaardteksten voor op de rouwkaart. Ook is er een zelfde soort boek voor het uitkiezen van een standaard rouwboeket. Vergeleken met begrafenissen hier in Ghana, heeft dat iets industrieels en anoniems. Afhankelijk van hoeveel geld je hebt, wordt een begrafenis in Ghana zo lang mogelijk uitgesteld. Je wordt eerst gebal-semd en dan bewaard, soms wel tot een half jaar. In Ghana hangt de sfeer op een begrafenis constant tussen dat van een feest en een drama. De kist wordt door familie en vrienden het hele dorp door ge-dragen onder luid geroep en gehuil. Iedereen loopt mee en er wordt daarna gedronken, gedanst, gepraat en gehuild. Het lijkt alsof ze de dood beter durven te erkennen. Dat maakt ze in mijn ogen erg dapper en sterk. Zes maanden heb ik in Ghana gezeten om ontwikkelingshulp te doen. Toch vroeg ik me telkens af wie er nou echt hulp nodig heeft. Natuurlijk, op praktisch gebied verdienen de Ghanezen veel betere omstan-digheden. Daar is geen twijfel over mogelijk. De infrastructuur, de gezondheidszorg, het onderwijs; het kan en moet allemaal veel beter. Ook is het hier niet zo vanzelfsprekend dat je de vrijheid, de keuze en de middelen hebt om zelf te bepalen wat je met je leven wilt doen. Die rijkdom hebben we in Nederland wel. Dat zie ik zeker en daar wil ik ook niets aan afdoen. Toch; de manier waarop ze hier met het leven en met tegenslagen omgaan, daar kan ik een voorbeeld aan nemen. M'n gedachten dwalen af naar thuis. Daar worden mensen vooral geregeerd door agenda's, door werk, door 'moeten'. We worden opgevoed met het idee dat we recht hebben op geluk. Als dat geluk dan niet komt, heerst er een gevoel van ontevredenheid en het gevoel gefaald te hebben. Waar we nog wel mees-ter over zijn is over onze portemonnee. Van geld is er voor bijna iedereen genoeg. In de weinige vrije tijd die we hebben lopen we massaal winkels af, die daar helemaal op ingespeeld zijn. In die winkels geven we ons geld weer af en kopen we de spullen die ons gedicteerd worden in de media. We zoeken weken naar de juiste kleur verf voor ons huis, de juiste soort roos voor in onze tuin, om vervolgens weer aan het werk te gaan voor meer geld. Vanaf hier lijkt Nederland net een perfect georganiseerde kooi vol hamsters in tredmolens. Of het leven in Ghana nu zoveel mooier, beter en dieper is dan in Nederland durf ik niet te zeggen. Na 6 maanden daar gewoond en gewerkt te hebben, heb ik het gevoel dat ik nog maar een tipje van de sluier op heb weten te lichten van een hele mooie cultuur met nog veel geheimen. Het enige wat ik wel zeker weet, is dat ik geraakt ben door de levenskracht, het optimisme en de verbondenheid van deze mensen. Inmiddels is mijn Ghana reis 2 jaar geleden. Ik ben blij dat het mijn blik veranderd heeft. Ik zie nu dat de voortdurende jacht naar geld en spullen me verdoofde en mak hield. Mijn dromen zijn veranderd. Ik hoef geen huis meer wat zo in een blad zou kunnen, ik besteed geen uren van mijn kostbare leven meer aan werken voor 'spullen'. Ik werk om te kunnen leven in verbondenheid met vrienden en familie. En af en toe verwen ik mezelf en maak ik een reis, niet op zoek naar het perfecte souvenir, maar op zoek naar wijsheid. Voor wie meer wil weten over schrijfster Annemieke Nieborg, klik hier.

© 2009 Trankiel